2024 Konferencja – Tożsamość a wojny i rewolucje w Europie Środkowo-Wschodniej w XX – XXI w.
Międzynarodowa konferencja naukowa
Tożsamość a wojny i rewolucje w Europie Środkowo-Wschodniej w XX – XXI w.
In memoriam prof. Aleksander Wirpsza — Leszek Szaruga (1946 – 2024)
10.00 – 11.00
PANEL 1 (sala 3.037) Białoruskie poszukiwanie własnej tożsamości
Prowadzący: Jerzy Grzybowski
Uczestnicy: Andrej Januszkiewicz (niezależne wydawnictwo „Januszkiewicz”), Alina
Kouszyk (Telewizja Belsat), Igor Stankiewicz (Białoruski Instytut Historii Publicznej),
Stsiapan Zakharkevich (Europejski Uniwersytet Humanistyczny)
Pytania:
1. Jak Państwa zdaniem wygląda historyczna droga Białorusinów do własnej tożsamości
narodowej na tle innych narodów Europy Środkowo-Wschodniej?
2. Jak Państwo oceniają obecny stan białoruskiej tożsamości narodowej? Czy i w jakim
stopniu bieżące wydarzenia międzynarodowe i polityczne (protesty 2020, agresja
Rosji na Ukrainę) wpłynęły/wpływają na aspiracje narodowe ludności białoruskiej?
3. Jakie kroki w dziedzinie kultury należy przedsięwziąć w celu „unarodowienia”
Białorusinów? Rola inteligencji w tym procesie
11.00 – 11.15
Przerwa
11.15 – 12.45
PANEL 2 (sala 3.037) Wojny i rewolucje: pamięć i trauma
Prowadzący: Iwona Krycka-Michnowska
Aleхandеr Medvedev (online), «Мы начинали войну самоупоенные»: мифология I мировой
войны в публицистике Василия Розанова
Alicja Szumowiecka, Pamięć o pierwszej wojnie światowej w 20. rocznicę jej wybuchu w
świetle wybranych artykułów prasy polskiej i czechosłowackiej
Iwona Krycka-Michnowska, I wojna światowa i rewolucja w dokumentach osobistych Roman
Gula
Anfisa Horban, Війна і люди в романі "Дикий мед" Л.Первомайського
Beata Kubokova, "Pamfir"- wojna wszystkich ze wszystkimi (debiut filmowy ukraińskiego
reżysera Sukholytkiego-Sobchuka)
12.45 – 13.00
Przerwa
13.00 – 14.30
PANEL 3 (sala 3.037) Międzymorze: konstrukcje i dekonstrukcje. Ku pamięci prof.
Leszka Szarugi
Prowadzący: Joanna Getka
Żaneta Nalewajk-Turecka, Sprawa ukraińska w twórczości naukowej, literackiej i
translatorskiej Leszka Szarugi w kontekście idei Międzymorza
Justyna Szlachta-Ignatowicz „Kresy są wszędzie” – narracje „neokresowe” Leszka Szarugi
Piotr Sawicki, Traktat ryski a idea międzymorza na Zachodniej Białorusi
Marta Brzezińska-Pająk, Plastik i rewolucja 1989 roku. Kultura materialna jako nośnik
tożsamości enerdowskiej na wybranych filmowych przykładach
10.00 – 11.00
PANEL 4 (sala 2.511) Walka o tożsamość własną: kulturowe dekonstrukcje
rzeczywistości
Prowadzący: Olexiy Sukhomlynov
Uczestnicy: Paulina Codogni (Polska Akademia Nauk), Joanna Getka (Uniwersytet
Warszawski), Jolanta Kazimierczyk, Andrei Liuby (online)
Pytania:
1. Wolność mediów a tzw. racja stanu. Czym jest niebezpieczna kreacja rzeczywistości
przez władze?
2. Typowe zabiegi kreacji rzeczywistości stosowane przez władze / w narracji oficjalnej i
ew. sposoby ich przeciwdziałania
3. Kulturowe środki i sposoby reakcji na rzeczywistość
11.00 – 11.15
Przerwa
11.15 – 12.45
PANEL 5 (2.511) Tożsamość w warunkach okupacji i totalitaryzmu
Prowadzący: Grzegorz Gąsior
Artur Bulakh, The culture during the occupation: The German cultural policy in the occupied
territory of Soviet Ukraine
Jerzy Grzybowski, Kultura białoruska na Łotwie pod okupacją niemiecką (1941-1944)
Anatol Vialiki, "Najskuteczniejsza broń naszej partii": prasa polskojęzyczna na Białorusi w
latach 1921-1937
Jadwiga Hučková, Trauma powojennej kolektywizacji w Europie Środkowej w świadectwach
literackich i filmowych – wybrane przykłady
Dangiras Mačiulis, Konflikt kultur czy walka o zachowanie tożsamości etnicznej: z historii
lituanizacji nazwisk
12.45 – 13.00
Przerwa
13.00 – 14.30
PANEL 6 (sala 2.511) Ukraina: wyzwania kulturowe w sytuacjach kryzysowych
Prowadzący: Monika Grącka
Adam Jaskólski, Obraz państw zachodnich w dyskursie rosyjskiej władzy w świetle wojny na
Ukrainie Analiza językoznawcza
Olexiy Sukhomlynov, Realia ruskiego miru na okupowanych terenach Ukrainy: relacje
Polaków Berdiańska
Tetiana Trofymenko, Ukraina: nowe wyzwania kulturowe związane z wojną pełnoskalową
Olena Yurchuk, Oksana Chaplinska, Viktoriia Biliavska (online), Віднайдена національна
ідентичність у романі Анастасії Левкової «За Перекопом є земля. Кримський роман»
Галина Гримашевич (online), Російсько-українська війна як екстралінгвальний чинник
динаміки лексичного складу української мови
Nataliia Hirna, Суспільні зміни в Україні після Революції Гідності (2014 – 2024 рр.)